З 26 па 30 сакавіка ў Германіі прайшла Ляйпцыгская кніжная выстава — адна з самых знакавых для беларускай літаратуры. Узгадваем яскравыя моманты падзеі, на якой галасы беларускіх аўтараў і твораў гучалі гучна і самавіта.
Адкрывала падзею ў канцэртнай зале Гевандхаус Ляйпцыга ўручэнне беларускаму пісьменніку Альгерду Бахарэвічу Ляйцыгскай кніжнай прэміі за еўрапейскае паразуменне. Пачэсная ўзнагарода была прысуджана аўтару за ягоны раман «пра мову ўлады і ўладу мовы» «Сабакі Эўропы». Прамову падзякі літаратара публіка сустрэла працяглымі апладысментамі. Усё дні выставы Альгерда Бахарэвіча «разрывалі на часткі» — ён выступіў на сямі сустрэчах цягам чатырох дзён.
27 сакавіка на форуме быў адзначаны яшчэ адзін твор беларускай літаратуры — кніга Алеся Адамовіча, Янкі Брыля і Уладзіміра Калесніка «Я з вогненнай вёскі…», якую даткліва і выразна пераклаў на нямецкую мову Томас Вайлер. Праца Томаса Вайлера, які пераклаў на нямецкую «Сабакі Эўропы» Альгерда Бахарэвіча, была ўганараваная Ляйпцыгскай кніжнай прэміяй у намінацыі «Пераклад».
Беларуская паэтка і пісьменніца Юля Цімафеева прыняла ўдзел у дыскусіях, арганізаваных Польскім інстытутам, а таксама выдавецтвам Edition Fototapeta. Нагадаем, што ў выдавецтве, якое «працягвае сваю экспансію на Усход» і публікуе творы ўкраінскіх і беларускіх аўтараў, выйшалі тры кнігі літаратаркі і фатографкі — паэтычныя зборнікі «Цырк» і «Камень страху», а таксама «Мінск. Дзённік» — у якім Юля Цімафеева распавядае пра падзеі 2020 года падчас і пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі.
Варта дадаць, што на Ляйпцыгскім кніжнай выставе былі прадстаўлены два новых выданні ад Edition Fototapeta, звязаных з Беларуссю. Першае — гэта кніга беларускай аўтаркі, даследчыцы Тані Арцімовіч «Маніфест той якая згубіла свой сад» («Manifest einer gartenlosen») у перакладзе на нямецкую Ціны Вюншман. А другое — кніга нямецкага журналіста Інга Пэтца «Лютае зацішша» («Rasender stillstand»). У ёй нямецкі літаратар, публіцыст даследуе, што адбываецца ў беларускім грамадстве пасля 2020 года.
Беларуская выдавецкая ініцыятыва Пфляўмбаўм / Pflaŭmbaŭm прэзентавала на падзеі кнігі беларускіх аўтарак, а таксама зладзіла дыскусію «Беларускія выдавецтвы ў выгнанні» з удзелам нобелеўскай лаўрэаткі Святланы Алексіевіч, выдаўца Андрэя Янушкевіча, рэдактара і перакладчыка Сяргея Шупы, пісьменніцы і выдаўца Алены Казловай.
У Ляйпцыгу да беларускай літаратуры прыцягваў увагу паэт і выдавец Дзмітрый Строцаў і яго выдавецтва hochroth Minsk. Беларуская паэтка Вера Бурлак выступіла на фестывалі паэзіі Lyrikbuchhandlung, пачытаўшы свае вершы з новага зборніка «Амаль».
Паэт і выдавец Зміцер Вішнёў распавёў на тэматычнай імпрэзе, як жывуць пісьменнікі ў выгнанні.
Беларускае прадстаўніцтва на выставе было як ніколі прыстойным, і гэта ўвага да беларускага незалежнага слова дала натхненне і спадзеў аўтарам з Беларусі.
— Больш за ўсё на сьвеце я люблю пісаць кнігі, але я не люблю іх тлумачыць. Бо калі ты можаш патлумачыць іх на сцэне за трыццаць хвілін або ў інтэрвію — навошта іх наогул пісаць. Некалі я змагу сказаць так і сысьці. А пакуль што ня маю такога права. Гэта вялікі прывілей — быць прызнаным і чытаным у краіне, дзе ты жывеш, — падсумаваў свае ўражанні ад вельмі напружанага месяца і апошніх дзён працы Альгерд Бахарэвіч. — Штосьці зьмяняецца. Паволі, але няўхільна. Нас пачынаюць бачыць. І бачыць тых, хто заўважыў нас ужо даўно. Мая краіна і мая мова зьявіліся на мапе. Мапе літаратуры, мапе Эўропы, мапе агульнага вялікага эўрапейскага тэксту.
— Я страшна радая, што наша мова жыве, што пра беларускамоўную літаратуру даведваецца ўсё больш людзей у Нямеччыне і не толькі. Пісаць па-беларуску, гаварыць па-беларуску заўсёды было выклікам нават ва ўласнай краіне. Працягваць рабіць гэта за яе межамі робіцца яшчэ большым выпрабаваннем, але, штодня кшталтуючы сваю нямецкую, я ясна адчуваю, што менавіта за беларускую я трымаюся, як за нітку ў лабірынце цяперашняга, — падзялілася сваімі высновамі ад ўдзелу ў грандыёзнай падзеі Юля Цімафеева.
Як адзначылі арганізатары Ляпцыгскай кніжнай выставы, сёлета падзею наведала 296 тысяч чалавек — гэта рэкордная колькасць за шмат гадоў. На ёй былі прадстаўлены 2040 эскпанентаў з больш чым 40 краін. І голас незалежнай Беларусі не згубіўся ў гэтым моры — а стаў прызнаным адкрыццём для свету.
***
Чытаць інтэрв’ю Reform.news з Альгердам Бахарэвічам тут.
Падпісвайцеся на культурныя навіны Reform.news у Telegram
