Виктор Бабарико дает интервью Владимиру Золкину. Скриншот видео
Не абмежаваўшыся першай рэзананснай прэс-канферэнцыяй з удзелам шэрагу вызваленых палітзняволеных, у Кіеве вырашылі пайсці далей, арганізаваўшы інтэрв’ю Віктара Бабарыкі ўкраінскаму блогеру Уладзіміру Золкіну. І гэта медыйная актыўнасць з удзелам вядомых беларускіх палітыкаў наводзіць на думку, што іх высылка ва Украіну была зусім не выпадковай.
13 снежня 114 з 123 «памiлаваных» Аляксандрам Лукашэнкам палітзняволеных былі вывезены з Беларусі ва Украіну. Прэзідэнт Уладзімір Зяленскі, каментуючы ўдзел сваёй краіны ў працэсе іх вызвалення, заявіў, што Лукашэнка адмовіўся перадаваць палітзняволеных у краіны Еўрапейскага саюза і таму звярнуўся да Украіны. Святлана Ціханоўская казала, што маршрут высылкі гэтай групы з Беларусі быў зменены ў апошні момант па патрабаванні афіцыйнага Мінска.
І ўсё ж гэтая версія выклікае пэўныя сумневы. Не так ужо проста ў апошні момант дамовіцца з краінай, якая вядзе вайну, аб прыёме такой вялікай групы вызваленых палітзняволеных. Гэты працэс патрабуе часу. Таму лагічна выказаць здагадку, што ўкраінскі маршрут усё ж быў узгоднены з уладамі Украіны загадзя. Прывядзём прыклад: Зяленскі якраз нічога не сказаў пра нібыта змененыя ў «апошні момант» планы. Што датычыцца Офіса Ціханоўскай, лагічна дапусціць, што там сапраўды маглі быць не ў курсе перамоў Мінска і Кіева. А навошта гэта афішаваць?
Так што з вялікай доляй верагоднасці маршрут для групы, у склад якой уваходзілі Віктар Бабарыка і Марыя Калеснікава, рыхтаваўся загадзя. А «памiлаванне» Лукашэнкам 31-га грамадзяніна Украіны напрыканцы лістапада гэтага года цалкам магло быць свайго роду «перадаплатай» Кіеву за згоду пазней прыняць беларускіх палітзняволеных.
Некалькі дзіўна выглядае і нібыта нежаданне Лукашэнкі перадаць палітзняволеных у краіны ЕС. Бо было відавочна, што надоўга ва Украіне яны не застануцца. І хутка перабяруцца ў Літву, Польшчу, Германію, іншыя дзяржавы. Навошта адкладаць непазбежнае, задзейнічаўшы ўкраінскі маршрут?
Адказ на гэтае пытанне можа быць такі: Украіна была выбрана зусім не выпадкова. Так беларускі рэжым вырашыў падставіць пад украінскі малаток як мінімум некаторых з іх. А менавіта — Бабарыку і Калеснікаву, якія для многіх як у Беларусі, так і за яе межамі, былі і застаюцца аднымі з лідараў пратэстаў 2020 года.
Не трэба быць прарокам, каб прадказаць — першыя ж пытанні, зададзеныя ва Украіне «памiлаваным» палітзняволеным, будуць пра вайну, якая ідзе. А прыналежнасць Крыма стане лакмусавай паперкай. Сыходзячы з атрыманых адказаў, украінскае грамадства будзе фарміраваць стаўленне да беларускіх дэмакратычных палітыкаў.
План спрацаваў — яшчэ на першай прэс-канферэнцыі для прадстаўнікоў украінскіх медыя Бабарыка і Калеснікава зрабілі шэраг сумніўных заяў, што выклікала хвалю абурэння, і не толькі ва Украіне.
Але на гэтым украінцы не спыніліся, арганізаваўшы інтэрв’ю Віктара Бабарыкі з Уладзімірам Золкіным — вялікім спецыялістам па інфармацыйна-псіхалагічных спецаперацыях, вядомым інтэрв’ю з палоннымі расійскімі вайскоўцамі і тэлефоннымі званкамі іх сваякам. Так беларускі экс-палітзняволены апынуўся ў адной кошыку з ваеннапалоннымі расіянамі. Што само па сабе паказальна.
Адказваючы на жорсткія пытанні інтэрв’юера, Бабарыка выкарыстаў недарэчныя фармулёўкі пра тое, што Крым існаваў і да з’яўлення СССР, пра тое, што «каментаваць узаемаадносіны суседзяў вельмі складана». І ўвогуле ён не гатовы «каментаваць гэта ў публічнай прасторы». Сказана і не сказана аказалася занадта шмат. І рускую мову ўціскаць не варта, і Расія на Беларусь не нападзе.
Падобна, адмовіцца ад гэтага інтэрв’ю ў Бабарыкі не было магчымасці. Як, магчыма, і ад удзелу ў першай прэс-канферэнцыі. На такую выснову наводзяць каментары паплечніка экс-палітзняволенага Івана Краўцова, які ў Telegram пісаў паведамленні наступнага зместу: «Вельмі настойлівыя там рэкамендацыі і прапановы паступаюць…» і «Мы абмяркоўвалі, вядома, як дзейнічаць, але там прапановы, ад якіх нельга адмовіцца».
Судзячы па некаторых рэмарках, Бабарыка і сам спрабаваў даць зразумець, што ў яго ёсць нейкія абмежаванні. Гэта і фраза пра негатоўнасць «каментаваць у публічнай прасторы». І адказ на пытанне пра ціск на сваякоў: «Адказваць на гэтае пытанне напрамую цяпер недарэчна». Але гэтыя яго словы ніяк не змаглі выратаваць сітуацыю.
Не бяруся судзіць пра тое, што насамрэч ляжыць у аснове надзвычай дзіўных заяў Бабарыкі, падзякі Калеснікавай Аляксандру Лукашэнку за «памiлаванне». Магчыма, гаворка пра расіяцэнтрычнасць. Ці пра палітычны разлік, пра жаданне ў перспектыве заняць нішу «добрых беларусаў», якія будуць цесна кааперавацца з «добрымі рускімі». Дарэчы, нават гэта можна было зрабіць куды больш акуратна.
Таму не варта забываць і пра тое, што высланым ва Украіну Бабарыку і Калеснікавай магла быць пастаўлена ўмова: гаварыць менавіта так. Рычагоў для ціску дастаткова — адна з першых заяў экс-палітзняволенага на ўкраінскай зямлі датычыла таго, што ў беларускай турме да гэтага часу застаецца яго сын Эдуард.
Сёння чакаецца прыбыццё вызваленых палітзняволеных з Украіны ў Варшаву. Аднак не ўпэўнены, што пасля гэтага мы даведаемся крыху больш падрабязнасцяў пра тое, што адбылося.
Няма ў мяне і адказу на пытанне «каму і навошта трэба было садзейнічаць гэтаму спектаклю ва Украіне?». Хаця цэнтраў сілы там дастаткова, і кожны з іх можа пераследаваць уласныя інтарэсы.
Але калі зыходзіць з таго, што беларускі рэжым, адпраўляючы вызваленых ва Украіну, разлічваў на дыскрэдытацыю Бабарыкі, то яму ўдалося атрымаць жаданы вынік.
І не толькі Бабарыкі. Па прынцыпе падаючага даміно разам з ім і яго паплечнікамі ў значнай ступені пацярпела рэпутацыя беларускіх дэмсілаў у цэлым. Разбірацца ў нюансах украінцам сёння не да таго, таму з вялікай доляй верагоднасці адным мазком там прымуцца фарбаваць усіх. Раз у «галоўных зорак» пратэстаў 2020 года такая пазіцыя, то ў «добрых беларусаў» можна смела запісваць і ўсіх астатніх. За выключэннем, хіба што, тых, у кім непасрэдна зацікаўлены ГУР і СБУ. Гэта істотна аслабляе пазіцыі беларускіх дэмсілаў на ўкраінскім кірунку. Баюся, яшчэ вельмі доўга ніхто не патэлефануе з Кіева Ціханоўскай. Відаць, на гэта і разлічвалі вынаходнікі ўкраінскага маршруту. Для гэтага агарод і гарадзіўся.
Падпішэцеся на наш тэлеграм-канал «Reform.news: Самое интересное»
***
Меркаванні і ацэнкі аўтара могуць не супадаць з меркаваннем рэдакцыі Reform.news