Сярод новых кніг чэрвеня шмат перавыданняў класікі і параасэнсаванняў гістарычных падзей. Напачатку месяца ў Музеі Максіма Багдановіча адбылася прэзентацыя факсімільнага «Вянка», папярэдняе перавыданне разляцелася адразу. Радуе, што супольнымі намаганнямі назбіраліся грошы на «Беларускія калыханкі», а даследчыкі падвынікавалі багаты матэрыял у выдатных кнігах, сабраных у рубрыцы нон-фікшн.
Мастацкая літаратура
Максім Багдановіч. Вянок. Факсімільнае выданне
У 1913 годзе ў Вільні ў друкарні Марціна Кухты выйшаў зборнік вершаў Максіма Багдановіча «Вянок», які паэту дапамаглі выдаць супрацоўнікі першай беларускай газеты «Наша Ніва».
Адна з галоўных кніг беларускай паэзіі ўтрымлівае 92 вершы і 2 паэмы.
Сёння дакладна невядома, колькі захавалася экзэмпляраў кнігі: у полі зроку даследчыкаў знаходзяцца 42 экзэмпляры з 2000 «Вянкоў», выдадзеных у Вільні, што зберагаюцца ў дзяржаўных і прыватных бібліятэках Беларусі і замежных краін.
У 1985 годзе ў выдавецтве «Мастацкая літаратура» было падрыхтавана першае факсімільнае выданне кнігі Багдановіча «Вянок», тыраж у 10 тысяч асобнікаў разышоўся ледзь не імгненна.
Выдавецтва «Капітал Прынт».
Набыць можна тут.
Васіль Быкаў «Трэцяя ракета», «Праклятая вышыня», «Дажыць да світання»
Гэтыя тры аповесці прызнанага майстра ваеннай прозы Васіля Быкава апісваюць асобныя эпізоды франтавога жыцця Другой сусветнай вайны. На першы погляд, у іх няма нічога выключнага – такія падзеі дзе-нідзе адбываліся штодня, і звесткі пра іх нават не траплялі ў вайсковыя зводкі. Але кожны з герояў узрастае да асабістага подзвігу.
Раней пад адной вокладкай выходзілі аповесці Васіля Быкава «Круглянскі мост», «Абеліск» і «Воўчая зграя», што апавядаюць пра жыццё людзей пад акупацыяй.
Выдавецтва «Папуры»
Набыць можна на wildberries і oz.by, а таксама ў мінскай кнігарні «Параграф 45».
Алесь Камоцкі «Неўпрыкмет»
Шосты па ліку зборнік вершаў музыкі і паэта Алеся Камоцкага – гэта кніга адчуванняў і разважанняў, якія не заўсёды адпавядаюць узросту. Даніна даўняму захапленню пераспяваннем таго, што нехта праспяваў раней у другім раздзеле. Трэці ж раздзел — цалкам новая для аўтара гульня ў цюнінг народных казак.
Выдавецтва «Прынтбук»
Набыць можна тут.
Дзіцячая літаратура
Беларускія калыханкі
Кніга падрыхтаваная музыкам Сяргеем Доўгушавым, які больш за год працаваў над ёй: шукаў і адбіраў калыханкі з розных куткоў Беларусі, укладаў і пісаў тэксты.
У кнізе сабраныя калыханкі з усіх этнічных беларускіх рэгіёнаў, у тым ліку Падляшша і Палесся. Апрача нотаў і тэксту, кожная калыханка мае гукавую версію, якую можна праслухаць, скануючы QR-код. Традыцыйная мелодыя, рытм, родная мова – гэтыя простыя сродкі дораць гармонію і шчаслівае дзяцінства, напаўняючы яго мірам і спакоем.
Галубок, пеўнік і, вядома, любімы каток – усе гэтыя знаёмыя персанажы ажываюць на старонках кнігі дзякуючы цудоўным ілюстрацыям. Гартаючы кнігу з дзіцём, вы вандруеце па магічным свеце, па краіне мараў і сноў. Заспяваць калыханку можа кожны, тут не патрэбная спецыяльная музычная адукацыя, бо галоўная каштоўнасць не ў майстэрстве, а ў гаючым голасе роднага чалавека, які дае адчуванне цеплыні і бяспекі.
Набыць можна тут.
Максім Танк «Блікі сонца: вершы, казкі»
У кнігу народнага паэта Беларусі Максіма Танка «Блікі сонца» ўвайшлі творы, адметныя тонкім разуменнем дзіцячага светаўспрымання, метафарычнасцю, нацыянальным каларытам. Вершаваныя казкі і вершы сталі класікай беларускай літаратуры і вывучаюцца ў школе.
Выдавецтва «Звязда».
Набыць можна тут.
Пераклады
Алена Сабухава «Шаптухі»
Раман «Шаптухі» — гэта гісторыя пра Падляшша, расказаная падлеткамі, якія жывуць са сваімі праблемамі ў сучасным свеце, дзе, аднак, захаваліся асаблівыя традыцыі лячэння замовамі, памінання продкаў, узаемадзеяння з навакольнай прыродай.
Таямнічы, чароўны свет Падляшша… Дзе адбываюцца паломніцтвы да знакамітай «гары крыжоў» Грабаркі і стаяць чэргі да мясцовых шаптух, чые абрады не змяніліся з паганскіх часоў. Пад крылом Белавежскай пушчы прытаіліся вёскі, жыхары якіх па-свойму глядзяць на вакольны свет, па-свойму памінаюць продкаў, захоўваючы і працягваючы адметныя традыцыі. На старонках гэтай кнігі містыка часам пераплятаецца з рэчаіснасцю, свет інфернальны пачынае ўплываць на рэальны. Разам з тым героям рамана «Шаптухі» не чужыя і агульналюдскія праблемы, якіх немагчыма пазбегнуць у сучасным глабалізаваным свеце.
Пераклад са славацкай Кацярыны Кавалеўскай-Ахматавай.
Выдавецтва «Тэхналогія».
Набыць можна тут.
Вольга Такарчук «Правек і іншыя часы»
Гісторыя адной вёскі ў цэнтры Польшчы і свету, якая ахоплівае цэлае стагоддзе і складаецца з кароткіх гісторый яе жыхароў і іх рэчаў, дзе паўсядзённасць ствараецца з мноства выразных дэталяў, а рэчаіснасьць пераплятаецца з міфам.
Вольга Такарчук (нар. у 1962) – пісьменніцца, якая сцвярджае, што ўсю інфармацыю пра яе можна знайсці ў яе кнігах; аўтарка, у якой ёсць фенаменальны талент, бясконцае ўяўленне, у якой ёсць вялізная колькасць літаратурных ўзнагарод, прызнанне крытыкаў і чытацкая любоў. У 2019 годзе Шведская акадэмія ўручыла пісьменніцы Нобелеўскую прэмію – «за апавядальнае ўяўленне, якое з энцыклапедычным запалам паказвае перасячэнне межаў як форму жыцця».
Пераклад з польскай мовы Марыны Шоды.
Выдавецтва «Логвінаў».
Набыць можна ў Беларусі ці за яе межамі
Анджэй Сапкоўскі «Вядзьмар. Хрышчэнне агнём»
У беларускім перакладзе выйшла пятая частка сагі Анджэя Сапкоўскага пра ведзьмара Геральта — адзін з найлепшых узораў літаратуры ў жанры фэнтэзі. Яго героі даўно сталі культавымі персанажамі сярод чытачоў па ўсім свеце.
Навошта адзін паэт, які на вайне не толькі не карысны, але часам нават і шкодны, усё ж ідзе туды, куды нават не хацеў? Чаму адна лучніца рызыкуе жыццём, каб дапамагчы зусім чужому ёй ведзьмару? Навошта адзін вампір, які мог весці спакойнае вечнае жыццё, выпраўляецца ў небяспечнае нават для яго падарожжа? Чаму адзін нільфгаардзец становіцца на бок таго, каго некалі лічыў лютым ворагам — і хто дагэтуль люты вораг яму? І чаму, урэшце, адзін вядзьмар, які прагнуў прынесці ў ахвяру наканаванню толькі сябе, прыняў ахвяры, на якія не меў права? Магчыма, таму, што «жыццё ад банка адрозніваецца тым, што першаму вядомыя даўгі, якія плацяць доўгам перад іншымі».
Пераклад з польскай мовы Кацярыны Маціеўскай.
Выдавецтва «Янушкевіч».
Набыць можна тут.
Нон-фікшн
Анталогія прыгажосці. Традыцыйны беларускі касцюм
Кніга стала вынікам вялікага выставачнага праекта Нацыянальнага мастацкага музея, партнёрам якога быў Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН.
Прадстаўлены ў кнізе матэрыял пазнаёміць чытачоў з асаблівасцямі традыцыйнага беларускага строю канца XIX — сярэдзіны ХХ стагоддзя, яго ўнікальнымі рэгіянальнымі і лакальнымі варыянтамі з шасці этнаграфічных рэгіёнаў Беларусі: Заходняе і Усходняе Палессе, Падзвінне, Падняпроўе, Панямонне, Цэнтральная Беларусь.
Выдавецтва «Беларусь»
Набыць можна тут.
Святлана Воцінава «Астроўскі. Сонечны круг»
Біяграфія вядомага беларускага біяхіміка, заснавальніка Інстытута біяхіміі Акадэміі навук БССР акадэміка Юрыя Астроўскага напісана ў актуальнай традыцыі гісторыка-біяграфічнага жанру. Для ўзнаўлення рэальнасці аўтар выкарыстоўвае не толькі архіўныя звесткі і газетныя публікацыі, дзённікавыя нататкі і вусныя ўспаміны, але і фотаздымкі, асабістыя рэчы, візіты на месцы падзей. А разам з тым ужывае не ўласцівыя дакументалістыцы мастацкія прыёмы, якія, не скажаючы рэальнасці, дадаюць псіхалагізму, ствараюць адчуванне набліжанасці, далучанасці і суперажывання.
Герой кнігі – сапраўдны феномен у гісторыі беларускай навукі – паўстае і як даследчык, і ў іншых сваіх іпастасях: як педагог і грамадскі дзеяч, публіцыст і паэт, патрыёт і сем’янін. Кніга перадае атмасферу навуковага пошуку, закранае пытанні маральнага абавязку, праводзіць чытача праз эпізоды трыумфаў і паражэнняў, дае слова многім прадстаўнікам школы Ю. М. Астроўскага.
Адрасуецца навукоўцам, выкладчыкам, аспірантам, студэнтам медыцынскіх і прыродазнаўчых спецыяльнасцей, аматарам біяграфій вядомых асоб і ўсім, каго цікавіць навука.
Выдавец: Цымбераў
Набыць можна тут.
Ягор Ненадавец «Водная прастора ў беларускім фальклоры»
Манаграфія этнографа і фалькларыста прысвечана сімвалам воднай прасторы ў беларускім фальклоры, разгледжана іх роля пры ўтварэнні Светабудовы, захаванасць згаданай тэматыкі ў беларускіх фальклорных творах.
У кнізе на багатым фактычным матэрыяле, сабраным падчас фальклорна-этнаграфічных экспедыцый, падаецца комплекснае ўяўленне пра значэнне вады (воднай прасторы) у будзённым жыцці нашага народа; асвятляюцца асаблівасці значэння калодзежа ў практычным жыцці беларусаў, а таксама захаванне гэтага своеасаблівага помніка народнай культуры ў памяці нашых продкаў.
Выдавецтва «Беларуская навука».
Набыць можна тут.
Таямніцы старога Менска
У выданні даступна і захапляльна апавядаецца пра ўзнікненне Менска на Менцы і час ягонага існавання тут з Х па сярэдзіну ХІІ стагоддзя. Аналізуюцца вынікі раскопак з 1954 па 2024 год. Наглядна паказваюцца самыя важныя знаходкі. Падрабязна апавядаецца пра грандыёзныя раскопкі 2023-2024 гадоў, калі былі адкрытыя велічныя дубовыя сцены 997 года і фактычна атрыманая новая дата заснавання горада. Выкарыстана больш за 200 ілюстрацый, многія з якіх публікуюцца ўпершыню.
Выдавецтва «Медыял».
Набыць можна тут.
Традыцыйны светалад беларусаў. Грамадства
У чацвёртай (перадапошняй) кнізе серыі, прысвечанай ключавым тэмам, вобразам і канцэптам традыцыйнага светапогляду беларусаў, гаворка ідзе пра тое, як традыцыйная культура бачыць сям’ю, грамадства, яго структуру і функцыянвавнне ў розных жыццёвых сітуацыях.
Выданне падрыхтавана ў інстытуце філасофіі Акадэміі навук Беларусі. Аўтары Т.В. Валодзіна, І.М. Дубянецкая, М.Б. Завадскі, У.А. Лобач, С.І. Санько, Д.В. Скварчэўскі.
Мастак М. С. Храпавіцкі
Выдавецтва «Беларуская навука».
Набыць можна ў мінскай кнігарні «Акадэмічная кніга».
Падпісвайцеся на культурныя навіны Reform.news у Telegram