Андрэй Стрыжак пра палітвязняў: Каб быць пакупніком, у нас няма грошай, а каб быць гандляром — няма тавару

Сузаснавальнік ініцыятывы BYSOL Андрэй Стрыжак прыняў удзел у слуханнях Каардынацыйнай рады па палітвязнях і падзяліўся сваім бачаннем сітуацыі. Сваё меркаванне ён апублікаваў у блогу ў Facebook. Reform.by дзеліцца гэтым тэкстам без скарачэнняў.

Вызваленне палітзэкаў: фантазіі і рэальнасць

Выходныя правёў уважліва слухаючы і троху гаворачы — Каардынацыйная Рада праводзіла слуханні па пытанні вызвалення палітвязняў. Спрабуючы разабрацца паміж супрацьлеглымі пазіцыямі, сфармаваў сёе-тое меркаванне на гэтую балючую тэму.

Карысна і добра быць рэалістам, памятаць пра тое, хто ты, якімі рэсурсамі валодаеш, якую экспертнасць маеш. П’янкое віно «Жаданае за рэальнае» прыводзіць да цяжкага і працяглага пахмелля. У мяне складаецца ўражанне, што далёка не ўсе, хто выступаюць па пытаннях палітвязняў, разумеюць, пра што яны кажуць. Эксперт — гэта не той, хто вырашыў выказацца па хайповай тэме, а хто мае досвед даследаванняў/дзеянняў у гэтай тэме.

Проста нагадаю, што пару год таму ўсе хто мог (у тым ліку, нейкі час, нават ваш пакорны слуга), займаліся пытаннем Міжнароднай крымінальнай юрысдыкцыі. Час прайшоў, справа не даведзеная да канца. Перспектывы туманныя. Затое цяпер можна паразважаць пра вызваленне палітвязняў — хайп любіць новыя тэмы.

Я скептычны цынік у пытаннях вызвалення палітвязняў, і балюча і непрыемна гэта прызнаваць, але я не бачу перадумоў для таго, каб улада пачала выпускаць закладнікаў. Яшчэ больш цынічнае параўнанне — калі ты прыходзіш на рынак, то ты альбо пакупнік, альбо гандляр. Каб быць пакупніком, у нас няма грошай, а каб быць гандляром — няма тавару. Нават калі б лукашысты былі гатовыя «гандлянуць жывым таварам», у нас няма што прапанаваць наўзамен — ані грошай, ані тавару. Я свядома не кажу пра маральнасць/амаральнасць такога гандлю. Ён у любым выпадку немагчымы для нас сёння.

Прапанаваць зняць з Лукі санкцыі? То нагадаю, што не мы іх накладалі, а краіны Еўропы і ЗША, і не за тое, што нас лупцавалі і катавалі ў 2020-м, а за самалёт з Пратасевічам і за гібрыдны міграцыйны крызіс.

Безумоўна, дыпламатычныя высілкі па вызваленні палітвязняў важныя і неабходныя, але на сённяшні дзень мінскі рэжым не мае вагомых пераваг ад супрацы з Захадам па пытаннях палітвязняў. Знешняя палітыка рэжыма лягла пад крамлёўскія наратывы амаль цалкам. Луку больш недазволена гуляцца ў самастойную лінію Мінск-Захад.

Таму як бы прыкра гэта не гучала — нават гуманітарны спіс тых, хто заўтра памрэ за кратамі, хутчэй за ўсё застанецца бяз зрухаў. І мы з вамі будзем запамінаць усё новыя прозвішчы памерлых палітвязняў. Маё меркаванне не экспертнае, я не маю досведу ў перамовах пра вызваленне закладнікаў, а я вышэй пісаў, чаму важна абапірацца на меркаванне сапраўдных экспертаў. Але я эксперт у іншых рэчах — у наўпроставай дапамозе і ратаванні людзей, і я ведаю што маю рабіць у гэтай сітуацыі. Працягваць падтрымліваць палітвязняў і іх сваякоў, эвакуяваць людзей, калі гэта атрымліваецца, займацца рэабілітацыяй і сацыялізацыяй тых, хто адсядзеў сваё і выйшаў. Можа, гэта і не так хайпова, але дакладна працуе.

***

Меркаванне аўтара можа не супадаць з меркаваннем рэдакцыі Reform.by